23 Ağustos 2022 tarihli ve 31932 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile 27 Kasım 2014 tarihli ve 29188 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği’nde (“Yönetmelik”) önemli değişiklikler yapıldı.
Değişikliklerle beraber “aracı hizmet sağlayıcı” ve “platform” tanımları Yönetmelik’e eklenmiştir. Tanımlara göre, aracı hizmet sağlayıcı, oluşturduğu sistem ile uzaktan iletişim araçlarını kullanmak veya kullandırmak suretiyle satıcı veya sağlayıcı adına mesafeli sözleşme kurulmasına aracılık eden gerçek veya tüzel kişiyi; platform ise, aracı hizmet sağlayıcının mesafeli sözleşme kurulmasına aracılık etmek üzere oluşturduğu sistemi ifade eder. Ayrıca, aracı hizmet sağlayıcının yükümlülükleri Yönetmelik’e eklenen 12/A maddesinde gösterilmiştir.
Yönetmelik’te yapılan değişikliklerle aracı hizmet sağlayıcı tüketiciye içerik ve yöntem bakımından mevzuata uygun ön bilgilendirme yapmakla yükümlü kişiler arasına alınmıştır. Yönetmelik’in “Ön Bilgilendirme” başlıklı 5. ve “Ön Bilgilendirme Yöntemi” başlıklı 6. maddelerine göre, değişiklikten önce, satıcı veya sağlayıcı tüketiciye ön bilgilendirmeyi içerik ve yöntem bakımından mevzuata uygun olarak yapmakla yükümlüyken, değişiklikle beraber aracı hizmet sağlayıcı da aynı yükümlülüklere tabi tutulmuştur. Dahası, aynı maddelere eklenen fıkraların ilk cümlesi uyarınca, mesafeli sözleşmenin platform üzerinden kurulması halinde aracı hizmet sağlayıcı tüketiciye karşı ön bilgilendirmenin içerik ve yöntem bakımından mevzuata uygun olarak yapılmasından satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsil olarak sorumlu tutulmuştur. Aynı fıkraların ikinci cümlesi uyarınca, veri girişinin aracı hizmet sağlayıcı tarafından yapıldığı durumlarda ön bilgilendirmenin içerik ve usul bakımından mevzuata aykırı olmasından aracı hizmet sağlayıcı tek başına sorumlu olacaktır.
Yönetmelik’te yapılan değişikliklerle ön bilgilendirmenin kapsamı ve içeriği de değiştirilmiştir. Ön bilgilendirmenin içeriğini belirleyen md.5/1 hükmünün (f) bendinde yapılan değişiklik ile ticari reklam ve tanıtımlarda taahhüt edilen süre ile uyumlu teslim ve ifa süresi de ön bilgilendirmenin içeriğine eklenmiştir. Öte yandan, aynı fıkranın (g) bendinde yapılan değişiklikle, cayma hakkının olduğu durumlarda, bu hakkın kullanılma şartları, süresi, usulü ve satıcının iade için öngördüğü taşıyıcıya ilişkin bilgilere ilaveten malın bu taşıyıcıyla iadesi halinde teslim masrafını geçmemek üzere iade masraf tutarına ve hangi tarafça karşılanacağına, öngörülenin dışında bir taşıyıcıyla iadesi halinde ise iade masrafını tüketicinin karşılayacağına ilişkin bilgiler de ön bilgilendirme kapsamına alınmıştır.
Öte yandan, Yönetmelik’in “Ön Bilgilendirmenin Yöntemi” başlıklı 6. maddesinde yapılan değişikliklere göre mesafeli sözleşmenin sesli iletişim yoluyla veya siparişe ilişkin bilgilerin sınırlı alanda ya da zamanda sunulduğu bir ortam yoluyla kurulması halinde, ön bilgilendirmenin kalıcı veri saklayıcısı ile gönderilmesine de imkân tanınmıştır.
Yönetmelik’te yapılan değişikliklerden bir diğeri de teslim sürelerine ilişkindir. Değişiklikten önce satıcı veya sağlayıcı, tüketicinin siparişinin kendisine ulaştığı tarihten itibaren edimini her halükârda otuz gün içinde yerine getirmek zorundaydı. Değişiklikle beraber, satıcı veya sağlayıcıya tüketicinin isteği veya kişisel ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanan malların teslimi bakımından otuz günden daha uzun bir teslim süresi taahhüt etme imkânı getirilmiştir.
Yönetmelik’in 11. maddesinde yapılan değişikliklerle cayma bildiriminin satıcı veya sağlayıcıya ek olarak aracı hizmet sağlayıcıya yapılabilmesi imkânı getirilmiştir. Bunun için aracı hizmet sağlayıcı, tüketicinin cayma beyanını gönderebilmesi için platform üzerinde gerekli sistemi kurmakla ve cayma beyanlarının kendisine ve satıcı veya sağlayıcıya ulaştığına dair teyit bilgisini derhal tüketiciye iletmekle yükümlü kılınmıştır.
Cayma hakkının kullanıldığı durumlarda ödemelerin iade süresinin başlangıç tarihinde de değişiklik yapıldı. Yönetmelik’in 12/1 hükmünde yapılan değişiklikten önce, cayma hakkının kullanıldığı durumlarda ödemelerin iadesi için öngörülen on dört günlük süre cayma hakkının kullanıldığına ilişkin bildirimin satıcı veya sağlayıcıya ulaştığı tarihten itibaren başlıyordu. Artık bu süre malın tüketiciye teslim edildiği hallerde tüketicinin malı ön bilgilendirme formunda belirtilen taşıyıcıya teslim ettiği tarihte veya malı ön bilgilendirme formunda belirlenenden farklı bir taşıyıcıya teslim etmesi durumunda malın satıcıya ulaştığı tarihte başlamaktadır. Ayrıca, aracı hizmet sağlayıcı platform üzerinden kurulan ve bedelin tahsiline aracılık ettiği mesafeli sözleşmelerde, cayma durumunda ödemelerin tüketiciye iade edilmesinden -bedelin satıcıya aktarıldığı durum hariç olmak üzere- satıcı ile birlikte müteselsilen sorumlu tutulmuştur.
Şu kadar ki, malın tesliminden önce cayma hakkının kullanılması durumunda satıcı ile platform üzerinden kurulan ve bedelin tahsiline aracılık edilen mesafeli sözleşmelerde aracı hizmet sağlayıcı, cayma hakkının kullanıldığına ilişkin bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren on dört gün içinde, varsa malın tüketiciye teslim masrafları da dahil olmak üzere tahsil edilen tüm ödemeleri iade etmekle yükümlü kılınmıştır.
Değişikliklerle beraber ödemelerin nasıl iade edileceği de netleştirilmiştir. Yeni düzenlemelere göre, satıcı veya sağlayıcı ve şartların gerçekleşmesi halinde aracı hizmet sağlayıcı, tüm geri ödemeleri, tüketicinin satın alırken kullandığı ödeme aracına uygun bir şekilde tek seferde yapmak zorundadır. Ödemenin kredi kartı ile yapılmış olması durumunda, Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu kapsamındaki kart çıkaran kuruluşlar; satıcı, sağlayıcı veya aracı hizmet sağlayıcı tarafından aktarılan tutarı, kendilerine ulaşmasını takiben kart hamilinin kullanılabilir limitine defaten ilave etmekle yükümlüdür.
İade masraflarından hangi tarafın ne ölçüde sorumlu olduğu hususunda da değişiklikler yapılmıştır. Yönetmelik’teki değişikliklerden önce malın ön bilgilendirme formunda belirtilen taşıyıcı vasıtasıyla iade edilmesi durumunda tüketicinin iadeye ilişkin masraflardan sorumlu tutulması mümkün değildi. Değişikliklerle beraber, ön bilgilendirme formunda belirtilmek ve teslim masrafını geçmemek kaydıyla, iade masraf tutarından tüketicinin sorumlu tutulması mümkün kılınmıştır. Şu kadar ki, tüketici tarafından teslim alınan malın ayıplı çıkması halinde, tüketici iade masrafları sorumlu tutulamayacaktır.
Yönetmelik’te yapılan en önemli değişikliklerden biri, tüketicinin cayma hakkını kullandığı malı iade etme süresine ilişkindir. Bu süre değişikliklerle beraber on günden on dört güne çıkarılmıştır.
Yönetmelik’te yapılan değişikliklerle cayma hakkının istisnaları genişletilmiştir. Yönetmelik md. 15/1’e yapılan eklemelere göre, Karayolları Trafik Kanunu’na göre tescili zorunlu olan taşınırlar ile kayıt veya tescil zorunluluğu bulunan insansız hava araçları, tüketiciye teslimi yapılmış olan cep telefonu, akıllı saat, tablet ve bilgisayarlar, canlı müzayede şeklinde açık artırma yoluyla satın alınan mallar, tanıtma ve kullanma kılavuzunda satıcı veya yetkili servis tarafından kurulum veya montajının yapılacağı belirtilen mallardan kurulum ya da montajı yapılan mallar bakımından da cayma hakkı kullanılamayacaktır.
Yönetmelik’in kredi kartı ile yapılan ödemelerin iadesine ilişkin hükmü 1 Ocak 2023 tarihinde, diğer hükümleri ise 1 Ekim 2022 tarihinde yürürlüğe girecektir.
İşbu bilgi notundaki değerlendirmeler herhangi bir hukuki kanaat niteliğinde değildir. Bu değerlendirmelerden ötürü Astra Hukuk Bürosu’na herhangi bir sorumluluk atfedilemez. Bilgi notunun konusu hakkında detaylı bilgi ve profesyonel destek almak için ekibimizle iletişime geçilmesini tavsiye ederiz.